Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP), opieka medyczna i cudzoziemcy

Jaki jest tygodniowy czas pracy i czas wypoczynku?

1. Tygodniowy czas pracy wynosi od 37,5 h do 40 h i jest uzależniony od ugody albo od trybu pracy (np. wydobywanie kopalin). W RCz jest zwykle pięć dni roboczych w tygodniu. Czas pracy jednak nie powinien być organizowany w sposób zagrażający zdrowiu pracownika. Maksymalna długość zmiany wynosi 12 godzin. W przypadku pracowników poniżej 18 lat długość zmiany nie powinna przekroczyć 8 godzin i tygodniowy czas pracy 40 godzin.

2. Zasady ustalania czasu pracy i czasu wypoczynku reguluje kodeks pracy. Ochrona praw osób nielegalnie wykonujących pracę jest jednak bardzo trudna.

Czy muszę odbyć szkolenie BHP?

Dla cudzoziemców obowiązują identyczne prawa i obowiązki związane z BHP jako w przypadku obywateli RCz, np. odbycie szkolenia. Za odpowiednie szkolenie w zakresie BHP nie można uważać tylko formalnego podpisania dokumentu dotyczącego szkolenia BHP.

Czy pracownikowi nielegalnie wykonującemu pracę przysługuje prawo do bezpłatnej opieki medycznej w sytuacji wypadku przy pracy?

1. W razie chodoby zawodowej albo wypadku przy pracy pracownika bez zawartej umowy o pracę, DPP albo DPČ w formie pisemnej przysługuje takiemu pracownikowi prawo do odszkodowania za szkodę wyrządzoną podczas wykonywania pracy. Również w sytuacji  nielegalnego albo ustnie zawartego stosunku pracy ponosi pracodawca odpowiedzialność za wypadki na stanowisku pracy i zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania, jednak dochodzenie tych praw jest w takim przypadku trudne.

2. W razie poważnych dolegliwości zdrowotnych trzeba się udać do lekarza bez względu na inne okoliczności.

Jak funkcjonuje ubezpieczenie zdrowotne?

1. Obywatel UE bez pobytu stałego w RCz może być uczestnikiem czeskiego publicznego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu stosunku pracy oraz na podstawie rozporządzeń i przepisów prawa UE (np. jako osoba wykonująca samodzielną działalność zarobkową (OSVČ) tylko na terytorium RCz, członkowie rodziny osoby z UE, wykonującej w RCz działalność zarobkową, bez własnego dochodu, wzgl. osoby z UE pobierającej różne świadczenia zastępujące dochód, np. rentę, w wyjątkowych przypadkach też osoby niezarabiające, które w wystarczający sposób wykażą faktyczne miejsce zamieszania i centrum interesów życiowych w RCz, itp.).

2. Pracownik w stosunku pracy z spółką mającą siedzibę w RCz jest uczestnikiem publicznego ubezpieczenia zdrowotnego. Twój pracodawca musi opłacać za Ciebie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

3. Jeśli pracujesz na podstawie ugody o wykonanie pracy (w dalszej treści też „DPP“) lub wielu ugod o wykonanie pracy z jednym pracodawcą, jesteś uważany za pracownika dla celów ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli Twój dochód z tych umów w miesiącu kalendarzowym przekracza 10 000 CZK, a Twój pracodawca jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w Twoim imieniu. Sumuje się dochody z DPP uzyskane w miesiącu kalendarzowym u tego samego pracodawcy. Ugody o wykonanie pracy i ugody o działalności zarobkowej nie podlegają łączeniu.

4. Jeśli pracujesz na podstawie ugody o działalności zarobkowej (w dalszej treści też „DPČ“) lub wielu ugod o działalności zarobkowej z jednym pracodawcą, jesteś uważany za pracownika dla celów ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli Twój dochód z tych DPČ w miesiącu kalendarzowym wynosi co najmniej 3 500 CZK (od 1 stycznia 2021 r.), a Twój pracodawca jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w Twoim imieniu. Sumuje się dochody z DPČ uzyskane w miesiącu kalendarzowym u tego samego pracodawcy. Ugody o wykonanie pracy i ugody o działalności zarobkowej nie podlegają łączeniu.

5. W razie pobytu na terytorium RCz bez ważnego pozwolenia na pobyt (jeżeli jest w przypadku członków rodziny obywateli UE wymagane), nie można uczestniczyć w publicznym ubezpieczeniu zdrowotnym.

6. Osoby nieuczestniczące w publicznym ubezpieczeniu zdrowotnym powinny zawrzeć tzw. komercyjne ubezpieczenie zdrowotne w niektórej z kas chorych, ubezpieczenie to jest jednak mniej korzystne niż publiczne ubezpieczenie zdrowotne.

Co mam zrobić w razie potrzeby opieki medycznej bez zawartego ubezpieczenia zdrowotnego?

W razie braku ubezpieczenia zdrowotnego trzeba wszystkie zabiegi i badania uregulować w pełnej wysokości. W razie wizyty u lekarza trzeba lekarza poinformować o braku ubezpieczenia zdrowotnego. Lekarz następnie sporządzi rachunek, który trzeba uregulować.

Co zrobić w razie wypadku przy pracy? Jakie prawa przysługują pracownikowi?

Wypadek przy pracy trzeba zawsze oznajmić przełożonemu, który powinien prowadzić ewidencję wszystkich oznajmionych wypadków przy pracy. W takim razie przysługuje pracownikowi prawo do rekompensaty utraconych zarobków, zapłaty koniecznych kosztów związanych z leczeniem oraz do zadośćuczynienia za ból (jego wysokość ustala lekarz). Identyczna zasada obowiązuje w przypadku choroby zawodowej (lekarz powinien określić chorobę powstałą w wyniku wykonywania pracy).

Co robić w przypadku potrzeby natychmiastowej pomocy lekarza?

W przypadku potrzeby natychmiastowej pomocy trzeba sę udać do lekarza, który w takiej sytuacji nie powinien pomocy odmówić. W razie braku ubezpieczenia zdrowotnego jest konieczne następnie uregulować koszty takiej pomocy na podstawie odpowiedniego rachunku.

W jaki sposób lekarz sprawdza zawarcie ubezpieczenia zdrowotnego?

Lekarz po przedstawieniu dowodu ubezpieczenia zdrowotnego sprawdza jego ważność bezpośrednio w kasie chorych, która taki dowód wydaje. W razie stwierdzenia nieważności albo podrobienia takiego dowodu trzeba zabieg albo badanie uregulować w własnym zakresie. Przedstawienie nieważnego dowodu osoby ubezpieczonej w ramach ubezpieczenia zdrowotnego podlega karze grzywny do wysokości 5 000 CZK albo może też chodzić o przestępstwo oszustwa.

Czy jest możliwe uregulowanie płatności za opiekę medyczną w formie ratalnej?

Tak, taka forma regulowania płatności za opiekę medyczną jest możliwa. W razie potrzeby trzeba się zwrócić do odpowiedniego podmiotu (zwykle chodzi o szpitale) z wnioskiem o przygotowanie harmonogramu spłaty rat.