Jakie są moje prawa jako pracownika?

Pracuję na podstawie umowy o pracę i pracodawca odmawia wypłaty wynagrodzenia, wzgl. wypłaca wynagrodzenie w niższej kwocie. Co mogę robić?

W przypadku braku wypłaty wynagrodzenia w terminie określonym przez pracodawcę trzeba  zastosować poniższą procedurę:

• na piśmie zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o wypłatę należnej kwoty w określonym terminie płatności,

• Panu/Pani przysługuje prawo do rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym w razie braku wypłaty wynagrodzenia po piętnastym dniu po upływie terminu jego płatności. Trzeba sobie uświadomić, że wynagrodzenie jest płatne po wykonaniu pracy, jednak nie póżniej niż do końca miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu powstania prawa do wynagrodzenia,

• można inicjować wykonanie kontroli pracodawcy przez Inspektorat Pracy,

• można złożyć pozew o wypłatę należnej kwoty do właściwego sądu,

• w przypadku niewypłacalności pracodawcy można się zwrócić do Urzędu Pracy (link: https://www.uradprace.cz/web/cz/ochrana-zamestnancu, https://www.uradprace.cz/web/cz/insolvence-zamestnavatele).

Czy istnieje oficjalnie określone wynagrodzenie minimalne? Jaka jest jego wysokość? Co to jest wynagrodzenie gwarantowane?

1. Tak, w RCz istnieje ustalone minimalne wynagrodzenie, dotyczące też obywateli Unii Europejskiej oraz członków ich rodziny. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące minimalnego wynagrodzenia można znaleźć w rozporządzeniu rządu.

2. Wynagrodzenie gwarantowane jest minimalne ustalone wynagrodzenie za pracę według konkretnego typu pracy, przy czym praca podzielona jest do grup według trudności, odpowiedzialności i uciążliwości pracy. Najniższy poziom gwarantowanego wynagrodzenia nie powinien być niższy od minimalnego wynagrodzenia. Wysokość gwarantowanego wynagrodzenia można znaleźć tutaj.

Czy pracownikowi przysługuje prawo do urlopu?

W razie wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę przez cały rok kalendarzowy przysługuje pracownikowi prawo do urlopu w minimalnym okresie 4 tygodni w roku kalendarzowym. Jeżeli jest  staż pracy dla jednego pracodawcy krótszy niż jeden rok, dochodzi do proporcjonalnego skrócenia urlopu. W czasie urlopu przysługuje pracownikowi wynagrodzenie w średniej wysokości. Terminy urlopu określa albo zatwierdza pracodawca.

Można stosunek pracy rozwiązać z dnia na dzień?

1. W okresie próbnym można stosunek pracy rozwiązać na piśmie w okresie próbnym. W takim razie stosunek pracy wygasa na dzień doręczenia takiego oświadczenia pracodawcy, o ile nie jest w oświadczeniu wymieniony termin póżniejszy.

2. Poza okresem próbnym oraz w razie braku pisemnej ugody z pracodawcą w sprawie rozwiązania stosunku pracy można stosunek pracy rozwiązać z skutkiem natychmiastowym, jeżeli:

• w zgodzie z zaświadczeniem lekarskim nie można dalej wykonywać pracy z powodu poważnego zagrożenia zdrowia i pracodawca w okresie 15 dni po przedstawieniu zaświadczenia nie umożliwi pracownikowi wykonywanie pracy na innym, bardziej  odpowiednim stanowisku, albo

• pracodawca nie wywiązał się z obowiązku wypłaty wynagrodzenia, płacy, rekompensaty albo jakiejkolwiek ich części do 15 dni po upływie terminu płatności; trzeba sobie jednak uświadomić, że wynagrodzenie jest płatne po wykonaniu pracy, jednak nie póżniej niż do końca miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu powstania prawa do wynagrodzenia.

Jak funkcjonuje okres wypowiedzenia?

1. W razie stosunku pracy wynosi długość okresu wypowiedzenia według przepisów prawa minimalnie dwa miesiące i biegnie od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po doręczeniu wypowiedzenia do upływu ostatniego dnia odpowiedniego miesiąca kalendarzowego.

2. W przypadku DPP/DPČ wynosi okres wypowiedzenia 15 dni.

3. W określonych warunkach (naruszenie obowiązków pracownika, itp.) jest wypowiedzenie stosunku pracy możliwe z skutkiem natychmiastowym, bez okresu wypowiedzenia.

Kiedy przysługuje prawo do bezpłatnej opieki medycznej?

W razie zawarcia komercyjnego ubezpieczenia zdrowotnego albo w przypadku ewidencji w systemie publicznego ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje Panu/Pani prawo do refundacji koniecznych zabiegów medycznych, leków oraz materiału medycznego. W przypadku niektórych leków albo zabiegów wymagana jest jednak dopłata, niektóre trzeba uregulować w pełnej wysokości. Trzeba sobie uświadomić, że komercyjne ubezpieczenie zdrowotne zwykle nie pokrywa wszystkich zabiegów medycznych i niefunkcjonuje w wszystkich placówkach służby zdrowia, nie jest więc ekwiwalentem publicznego ubezpieczenia zdrowotnego.

Więcej informacji o warunkach ubezpieczenia zdrowotnego: Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP), opieka medyczna i cudzoziemcy, Pytanie „Jak funkcjonuje ubezpieczenie zdrowotne?“

Przysługuje pracownikowi prawo do zasiłku chorobowego?

W razie czasowej niezdolności do pracy przysługuje pracownikowi prawo do zasiłku chorobowego, z wyjątkiem przypadków świadomego spowodowania niezdolności do pracy. W okresie czasowej niezdolności do pracy pracodawca nie jest uprawniony do rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem. Czasowa niezdolność do pracy powinna być potwiedzona na podstawie zaświadczenia lekarskiego.

Co znaczy w RCz ubezpieczenie społeczne? Czy pracownikowi przysługuje prawo do ubezpieczenia społecznego?

1. Ubezpieczenie społeczne jest systemem państwowej pomocy pieniężnej dla płatników składek na ubezpieczenie społeczne. W jego ramach funkcjonuje ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie chorobowe oraz państwowy fundusz zatrudnienia.

2. Tak, prawo do ubezpieczenia społecznego przysługuje po spełnieniu określonych warunków. Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Czy przysługuje prawo do doradztwa społecznego i prawnego, kursów?

W razie potrzeby usług doradczych w związku z pobytem w RCz, np. co dotyczy opieki medycznej, rynku pracy, albo skorzystania z usług doradcy prawnego, jest do dyspozycji fachowe doradztwo społeczne lub prawne, świadczone przez organizacje zajmujące się wsparciem cudzoziemców – link TUTAJ. Na terenie miasta stołecznego Pragi funkcjonuje dodatkowo portal icpraha.com, świadczący usługi  w zakresie doradztwa prawnego dla cudzoziemców  oraz inne usługi. Dla cudzoziemców są usługi zwykle bezpłatne.

Czy muszę odbyć kurs integracyjny?

Nie, obowiązek ten dotyczy tylko cudzoziemców z tzw. państw trzecich, nie będących członkami rodziny obywatela UE.

Czy przysługuje prawo do państwej pomocy społecznej (zasiłek rodzinny, zasiłek opiekuńczy, dodatek mieszkaniowy, dodatek z tytułu urodzenia dziecka, dodatek pogrzebowy, itp.)?

Prawo do zasiłków przysługuje:

1. osobie, mającej pobyt stały na terytorium RCz, o ile ma na tym terytorium również miejsce zamieszkania (też obywatele UE),

2. cudzoziemcom zameldowanym na pobyt na terytorium RCz, po upływie 365 dni od dnia zameldowania do pobytu na terytorium RCz (też obywatele UE),

3. cudzoziemcom poniżej 1 roku życia, urodzonym na terytorium Republiki Czeskiej i zameldowanym na pobyt na terytorium RCz,

4. cudzoziemcom, mającym pozwolenia na pobyt stały z statusem prawnym rezydenta długoterminowego w UE na terytorium innego państwa członkowskiego UE, dla których wydano w RCz pozwolenie na pobyt długoterminowy z statusem rezydenta innego państwa członkowskiego oraz członkom ich rodziny,

5. cudzoziemcom, dla których wydano pozwolenie na pobyt długoterminowy na terytorium RCz w celu wykonywania pracy wymagającej wysokich kwalifikacji,

6. cudzoziemcom, dla których wydana została karta pracownicza,

7. oraz innym grupom wymienionym w ustawie w sprawie państwowej pomocy społecznej, o ile mają na terytorium Republiki Czeskiej miejsce zamieszkania.
   Osoba posiada miejsce zamieszkania na terytorium Republiki Czeskiej mianowicie w przypadku, kiedy długookresowo przebywa na tym terytorium, wykonuje tutaj działalność zarobkową, żyje z rodziną, wykonuje obowiązek szkolny albo w sposób systematyczny przygotowuje się do wykonywania zawodu, ewentualnie w innych przypadkach związanych z istotnymi przyczynami, interesami albo czynnościami, których wzajemne połączenie dokumentuje związek pomiędzy daną osobą i Republiką Czeską.

8. Prawo do zasiłków z państwowej pomocy społecznej przysługuje dalej obywatelom Unii Europejskiej oraz bliskim członkom ich rodziny, których dotyczą bezpośrednio obowiązujące przepisy UE – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 i Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011.

9. Wnioski o zasiłki z państwowej pomocy społecznej trzeba składać w placówce okręgowej Urzędu Pracy według miejsca zamieszkania danej osoby, której przysługuje prawo do zasiłku, tj. osoby uprawnionej.